Surowe żółtka jaj to jeden z ulubionych przysmaków Japończyków. Zawodnicy sumo ze stajni Futagoyama Beya wybrali się na posiłek do restauracji Mita Seimenjo. Oyakata (trener i właściciel stajni) Miyabiyama jako pierwszy otrzymał makaron z surowym żółtkiem – danie zwane tamago kake men (mniej znana odmiana popularnego dania tamago kake gohan lub TKG – surowe żółtko na gotowanym ryżu).

Ponieważ jaja i mięso to najczęstsze możliwe źródła zakażenia salmonellą, japońscy konsumenci wymagają produktów wysokiej jakości i bezpiecznych do spożywania na surowo. Zaawansowane urządzenia służą do wyszukiwania pęknięć na skorupkach i zanieczyszczeń wewnątrz jaj. I faktycznie w Japonii każdego roku odnotowuje się jedynie ok. 3000 przypadków zatrucia salmonellą (🇯🇵 populacja 125 mln, 339 jaj na osobę rocznie, r. 2022, 🇵🇱 populacja 38 mln, ok. 10 tys. przypadków salmonelli rocznie, 155 kurzych jaj na głowę, r.2020). Co ciekawe, surowe jajka na stole to całkiem nowy „wynalazek” Japończyków. Kury domowe sprowadzono do Japonii z Chin via Korea ok. 2500 lat temu, ale ich jaj używano raczej do celów leczniczych lub składano w formie ofiar.

Później przez 1200 lat, aż do roku 1871, obowiązywał w Japonii zakaz spożywania mięsa, a jaja czasami również objęte były tym zakazem, innym znów razem zezwalano na ich spożycie, ale w okresie Edo (1603-1867) były towarem luksusowym (kury często były trzymane jako zwierzęta do towarzystwa). Jeszcze na początku XX w. przeciętny Japończyk zjadał zaledwie ok. 40 jaj rocznie. Dopiero po II wojnie światowej rząd i media dla poprawy nadszarpniętego zdrowia japońskiego społeczeństwa usilnie naciskały na zwiększenie spożycia jaj i produktów mlecznych.

Tamago kake gohan zostało pierwotnie stworzone przez dziennikarza Kishidę Ginko w drugiej poł. XIX wieku, o czym pisała ówczesna japońska prasa. Przez długi czas było wyłącznie jednym z popularnych „comfort food” (jedzenie dla poprawienia nastroju) spożywanym w domach, aż do początku XXI wieku, kiedy to w sprzedaży pojawił się sos sojowy przeznaczony wyłącznie do tamago kake gohan. Dziś wiele japońskich restauracji specjalizuje się w podawaniu surowego jajka na gotowanym ryżu.

Materiał filmowy można obejrzeć na moim koncie na X.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Surowe żółtka jaj to jeden z ulubionych przysmaków Japończyków. Zawodnicy sumo ze stajni Futagoyama Beya wybrali się na posiłek do restauracji Mita Seimenjo. Oyakata (trener i właściciel stajni) Miyabiyama jako pierwszy otrzymał makaron z surowym żółtkiem – danie zwane 1/9 pic.twitter.com/5piQT132Hh

— Dalekowschodnie Refleksje (@dal_ref) January 31, 2024

Ramen jest nie tylko jednym z najpopularniejszych dań kuchni azjatyckich, ale od pewnego czasu także popularną walutą w amerykańskich więzieniach.
Ze względu na spadek jakości i ilości jedzenia w amerykańskich więzieniach federalnych, od dawna cieszy się popytem wśród więźniów, ale dopiero po tym, jak wprowadzono ograniczenia dotyczące palenia papierosów, ta azjatycka potrawa stała się bardziej niezawodną walutą, w dodatku nie psuje się, jest pakowany w standardowych, trwałych opakowaniach, dostępny w więziennych kantynach i łatwo się nim handluje. Wielu więźniów spędza każdego dnia sporo czasu na siłowni, a dodatkowa porcja kalorii pomaga im dźwigać ciężary. Ramen jest też używany zamiast żetonów podczas gry w karty, można nim płacić za usługi (sprzątanie, pranie), odzież, produkty higieniczne i produkty spożywcze niedostępne w kantynach, takie jak przemycane z kuchni świeże owoce i warzywa.

Dziś ramion jest kojarzony głównie z kuchnią japońską, ale najprawdopodobniej do Japonii został sprowadzony pod koniec XIX wieku przez chińskich imigrantów mieszkających w jokohamskiej Chinatown. Oferowany był w chińskich restauracjach oraz jako street food z ulicznych straganów. Pierwsza restauracja specjalizująca się w ramen została otwarta jednak przez Japończyka.

W roku 1910 Kanichi Ozaki, urzędnik celny na emeryturze, zatrudnił kantońskich kucharzy i zaoferował „chiński makaron” (shina soba) mieszkańcom tokijskiej dzielnicy Asakusa. Restauracja działała do roku 1976. Do popularności ramen w Japonii przyczyniły się dwie wielkie tragedie – trzęsienie ziemi w Kanto i druga wojna światowa – oraz pomysłowość pewnego Japończyka tajwańskiego pochodzenia.

Do roku 1923 większość restauracji i straganów oferujących ramen było zlokalizowanych w Tokio. 1 września tego roku potężne wstrząsy zniszczyły stolicę kraju, a pozbawieni pracy szefowie kuchni rozpierzchli się po całym kraju dając początek lokalnym odmianom ramen. Po przegranej przez potomków samurajów 2 wojnie światowej Amerykanie, aby zaradzić niedoborom żywności zasypali Japonię tanią mąką pszenną, z której wyrabiano chleb i makaron sprzedawany nielegalnie na czarnym rynku. W roku 1958 Momofuku Ando stworzył recepturę „największego japońskiego wynalazku XX wieku”. Jego makaron błyskawiczny pomimo wysokiej ceny podbił serca Japończyków.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Retro żywność z retro maszyn vendingowych. Cały zestaw widoczny na fotografii (tempura udon, hamburger i cola) pochodzi z odnowionych automatów sprzedażowych z lat 70. i 80., na które przy odrobinie szczęścia wciąż można natrafić w Japonii. W miejscowości Sagamihara w pobliżu Jokohamy pewien pasjonat starych automatów vendingowych zgromadził ponad 80 tych urządzeń. Ponieważ większość produktów i opakowań przez nie oferowanych nie jest już dostępna na rynku, wszystkie na nowo zostały zaprojektowane i wykonane wyłącznie na potrzeby właściciela tych automatów. Automat z kanapkami z chleba tostowego. Do wyboru są grzanki z szynką i serem oraz grzanki z peklowaną wołowiną. Przygotowanie zamówionej kanapki zajmuje ok. 40 sekund. Największą popularnością cieszą się automaty z makaronami udon i soba, oraz tostami i hamburgerami. Składniki hamburgerów produkowane są na zamówienie przez lokalne firmy spożywcze tak, aby odtworzyć smak i atmosferę lat 80. Pomysł spodobał się Japończykom i każdego tygodnia ponad 3000 smakoszy odwiedza parking, na którym postawiono urządzenia.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube, X (d. Twitter) i Facebooku.

Hachinoko, gotowane larwy os, szerszeni i pszczół, było ponoć ulubionym przysmakiem japońskiego cesarza Hirohito. Panujący w latach 1926-1989 cesarz Showa wierzył w liczne korzyści lecznicze i zdrowotne wynikające ze spożywania larw tych owadów. Na dwa lata przed śmiercią, w roku 1987 i ponownie w następnym roku Hirohito przeszedł operację trzustki, po których utracił apetyt i prosił, aby serwować mu ryż posypany larwami pszczół z puszki. Donosiły o tym krajowe media, przyczyniając się do gwałtownego wzrostu popularności tej tradycyjnej japońskiej potrawy. Ich smak ma doskonale komponować się z gotowanym ryżem.

Wg Japończyków larwy i poczwarki tej grupy owadów stanowią bogate źródło składników odżywczych, były więc od dawna stosowane nie tylko jako pokarm, ale również lekarstwo. Do dziś wielu z nich uważa, że są doskonałe dla chorych na anemię, stanowią dobre źródło energii, hamują też rozwój niektórych nowotworów, a nawet spowolniają proces starzenia się. Stare japońskie powiedzenie „hachinoko-ga mimi ni i” głosi, że potrawy z larw os, szerszeni i pszczół wspierają zdrowie uszu, a ostatnie wyniki badań mają dowodzić, że są szczególnie skuteczne u osób z niedosłuchem oraz w przypadku szumów usznych i depresji z nich wynikającej.

W zależności od rejonu kraju przygotowywano je w inny sposób. W prefekturze Saitama popularne były pieczone na węglu drzewnym z dodatkiem sosu sojowego lub miso, w Kagoshima gotowane, w Okayama zaś wierzono, że najsmaczniejsze są surowe larwy tych owadów. Często spożywano je w trakcie drugiej wojny światowej, gdy dostęp do żywności był utrudniony.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube, X (d. Twitter) i Facebooku.