Chiny · Japonia · Korea Południowa · Włochy

Rubens i Antonio Corea – pierwszy Koreańczyk w Europie

Peter Paul Rubens – „Mężczyzna w koreańskim kostiumie”

Peter Paul Rubens (1577-1640), flamandzki malarz i jeden z najbardziej wpływowych artystów epoki baroku, ok. roku 1617 naszkicował tajemniczą postać Azjaty. Ponad 300 lat później, w roku 1934 brytyjska historyk sztuki Claire Stuart Wortley wysunęła teorię, że tematem szkicu może być pierwszy Koreańczyk, który postawił nogę na kontynencie europejskim. Nazywał się Antonio Corea i był niewolnikiem zakupionym w Japonii przez florenckiego podróżnika i kupca Francesco Carlettiego. Corea został schwytany podczas japońskiej inwazji na Koreę w latach 1592-1598. W jej wyniku wielu Koreańczyków i Koreanek dostało się do japońskiej niewoli, a następnie uprowadzonych zostało do Japonii.

Peter Paul Rubens, autoportret z roku 1623

Antonio Corea był jednym z nich. Po pojmaniu, Corea trafił do Nagasaki, gdzie został sprzedany jako niewolnik. W 1597 roku, Corea wraz z kilkoma innymi Koreańczykami zostali zakupieni przez Carlettiego. Razem z Toskańczykiem Corea opuścił Japonię w marcu 1598 roku i w drodze do Europy odwiedził różne kraje, w tym Chiny, Malezję, Indie oraz wyspę Świętej Heleny, gdzie Koreańczyk omal nie stracił życia w wyniku ataku holenderskich okrętów na ich galeon. Uratował go ponoć krucyfiks, który zawiesił sobie na szyi. Holendrzy, którzy bezlitośnie wycinali marynarzy ze statku Florentczyka darowali mu życie. Wraz z nim do Holandii w roku 1602 dotarł również Carletti.

Francesco Carletti, „Moja podróż dookoła świata”

W swoim notatniku toskański podróżnik zapisał: „Z nadmorskich prowincji Korei przywieźli [Japończycy] nieskończoną liczbę mężczyzn i kobiet, chłopców i dziewcząt w każdym wieku, a wszyscy zostali sprzedani jako niewolnicy po najniższych cenach. Kupiłem pięciu z nich za niewiele ponad dwanaście skudów. Ochrzciwszy ich, zabrałem ich ze sobą do Goa w Indiach i tam ich uwolniłem. Jednego z nich przywiozłem ze sobą do Florencji i myślę, że dzisiaj można go znaleźć w Rzymie, gdzie jest znany jako António.”
Niewiele wiadomo na temat życia Antonio na Półwyspie Apenińskim, istnieją jednak teorie, że Corea może mieć potomków we Włoszech, szczególnie w regionie Albi w Kalabrii, choć te twierdzenia nie są poparte solidnymi dowodami.

Peter Paul Rubens, „Cuda św. Franciszka Ksawerego”, rok 1617 1618

Czy rysunek Rubensa faktycznie przedstawia Anionio Coreę? Tożsamość i pochodzenie osoby przedstawionej na szkicu holenderskiego malarza są od lat przedmiotem sporów historyków sztuki. Niektórzy sugerują, że Rubens mógł spotkać Antonio w Rzymie około roku 1607, gdzie malarz przebywał wraz ze swoim przyjacielem i pierwszym uczniem Deodatem del Monte. Inni skłaniają się ku teorii, że Rubens naszkicował postać chińskiego kupca Ypponga, jednego z pierwszych Chińczyków, którzy przybyli do Europy, tym bardziej, że to jego wizerunek prawdopodobnie widnieje na obrazie Rubensa „Cuda św. Franciszka Ksawerego” z roku 1617 lub 1618. Corea i Yppong nigdy się nie spotkali.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Wizerunek Azjaty na obrazie Rubensa „Cuda św. Franciszka Ksawerego”
Japonia · Korea Południowa

Jak król Gojong przechytrzył Japończyków i w stroju kobiecym zbiegł z pałacu królewskiego w Seulu

Toshiro Mifune jako Toranaga w serialu Szogun z roku 1980.

Pamiętna scena z serialu Szogun 👆, kiedy to Toranaga, potężny władca regionu Kanto, przebrany za kobietę ucieka w palankinie z pałacu w Osace lorda Ishido wydarzyła się naprawdę zimą 1896 roku w Korei, a zbiegiem był Gojong – ostatni król i przyszły cesarz kraju. 8 października 1895 roku w Seulu kilkudziesięcu roninów (samurajów bez pana) wynajętych przez japońskiego ambasadora w Korei Miurę Goro brutalnie morduje koreańską królową Min. Jeden z nich za włosy wyciąga ukrywającą się w pawilonie Okhoru królową na dziedziniec, przewraca na ziemię, skacze kilka razy na klatkę piersiową, a następnie odcina jej głowę, podczas gdy reszta skrytobójców plądruje królewskie komnaty.

Gen. Miura Goro, który wynajął skrytobójców, nigdy nie poniósł konsekwencji swojego czynu

Chwilkę później ciało królowej zostaje podpalone, a spalone zwłoki zakopane w ziemi. Później król Gojong odzyska tylko pół zwęglonego palca swojej żony.
Para została połączona węzłem małżeńskim w roku 1866, ale nastoletni Gojong początkowo nieszczególnie interesował się swoją o rok starszą małżonką. Dość powiedzieć, że noc poślubną zamiast z panną młodą spędził ze swoją ulubioną konkubiną. Z czasem jednak małżonkowie zaczęli się coraz bardziej do siebie zbliżać, a nieporadny król zaczął doceniać organizacyjne i polityczne talenty swojej żony.

Król Gojong

Po jej stracie Gojong staje się więźniem we własnym pałacu. Kilka miesięcy po zabójstwie królowej Min przygnębiony władca postanawia szukać schronienia na terenie rosyjskiego poselstwa. Pod osłoną nocy wraz ze swoim synem – następcą tronu i przyszłym cesarzem Sunjong – z pomocą dam dworu narzucają na siebie damską odzież, w takim przebraniu wskakują do dwóch czekających na nich palankinów i przez wschodnią bramę Geonchunmun czmychają z pałacu. Udaje im się zmylić czujność japońskich żołnierzy otaczających Pałac Gyeongbokgung i bezpiecznie dotrzeć do oddalonego o około 1 kilometra poselstwa, w którym przebywał, ochraniany przez setkę rosyjskich żołnierzy, nieco ponad rok. Pojawiają się głosy sugerujące, że wśród nich mogli znajdować się Polacy wcieleni do armii carskiej, ale jak dotąd nie natrafiłem na wiarygodne źródła informacji na ten temat.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Wieża obserwacyjna, to jedyny budynek z byłego poselstwa rosyjskiego, który można oglądać do dzisiaj.
Japonia · Korea Południowa

Król Korei

Yi Won, pretendent do koreańskiego tronu w Deoksugung

„To król!” krzyknął do mnie mężczyzna w garniturze, kiedy wczoraj, chwilkę po godzinie 9 rano w pustym jeszcze Pałacu Deoksugung w centrum Seulu fotografowałem przechodzącą procesję z tragarzami dźwigającymi w lektyce jakąś dumną postać przypominającą Dalajlamę. „Kto?” – spytałem zaskoczony? „Król Korei” – odpowiedział. „Jaki znów król Korei?” Poważnie zacząłem się zastanawiać, czy aby na pewno na jego poddaszu wszystko jest w należytym porządku. W końcu takich kolorowych przebierańców, zwłaszcza w sobotę i niedzielę, wokół seulskich pałaców jest wielu.

Strażnicy w Pałacu Deoksugung

„Yi Won!” – wykrzyknął i pobiegł za oddalającą się grupą. Yi Won! Prawnuk Gojonga, ostatniego króla Korei Joseon i pierwszego cesarza Cesarstwa Korei! Gojong zmarł nagle w wieku 66 lat w roku 1919 i choć brak na to dowodów, do dziś uważa się, że swoje paluchy prawdopodobnie maczali w jego śmierci Japończycy. Od lat czyhali na jego życie, a w roku 1895 jeden z pięćdziesięciu wynajętych przez japońskiego dyplomatę w Korei Miurę Goro roninów-zabójców (samurajów bez pana) mieczem odciął jego małżonce, królowej Min głowę, zmuszając monarchę do opuszczenia Pałacu Gyeongbokgung i ukrycia się przed Japończykami na terenie poselstwa Imperium Rosyjskiego (F).

Zamach na królową Min

Kilka lat przed tajemniczą, w roku 1907, Gojong został zmuszony przez pro-japoński rząd do abdykacji na rzecz swojego syna, drugiego, ostatniego i dziś już zapomnianego cesarza Sunjonga. Ten ostatni, marionetka w rękach Japończyków, zasiadał na tronie zaledwie przez trzy lata, do roku 1910, kiedy to panoszący się od końca XIX wieku w Korei Japończycy przestali grać komedię i ostatecznie zagarnęli cały Półwysep Koreański dla siebie. Zmarł bezpotomnie 16 lat później na atak serca.

(L) Król Gojong / cesarz Gwangmu, (P) cesarz Sunjong

Miał jednak dwóch młodszych braci, z których każdy doczekał się syna. Pierwszy Yi Gona, drugi Yi Ku, a ci również postarali się o potomków płci męskiej. Adoptowanym synem Yi Ku jest właśnie urodzony w roku 1961 Yi Won. Jest on zaledwie jednym z kilku pretendentów do tronu Korei, którzy pragnà restauracji monarchii i Dynastii Yi, ale tym najbardziej znanym i rozpoznawalnym. Co robił na terenie Pałacu Deoksugung tak wcześnie w sobotni poranek i dlaczego kazał się nosić w lektyce tragarzom, z których ten ostatni w lewym rzędzie poruszał się już na zgiętych w kolanach nogach i wyraźnie tracił siły nie udało mi się dowiedzieć.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Yi Ku z pochodzącą ze Stanów Zjednoczonych żoną Julią
Yi Won, pretendent do koreańskiego tronu w Deoksugung
Japonia · Korea Południowa

Koreańskie slumsy w Seulu i Japonii

🇰🇷 Cheonggyecheon, 📷 Shisei Kuwabara

Dziś trudno wyobrazić sobie slumsy i getta w nowoczesnych miastach Korei i Japonii, ale jeszcze 50 lat temu część Koreańczyków zamieszkująca oba kraje żyła w skrajnej nędzy. W latach 1965-1968 japoński korespondent magazynu Taiyo Shisei Kuwabara sfotografował jedną z seulskich dzielnic biedoty. Mieszkańcy Cheonggyecheon wciąż nie mogli korzystać z nowoczesnych udogodnień w postaci kanalizacji, bieżącej wody, elektryczności, ani systemu oczyszczania, przez co dzielnica cierpiała z powodu dużego zanieczyszczenia.

🇰🇷 Cheonggyecheon, 📷 Shisei Kuwabara

W całej swojej historii powodzie stanowiły dla jej mieszkańców największe wyzwanie. Ponieważ w górzystym Seulu Cheonggyecheon zajmował najniższy punkt w centrum miasta, w trakcie sezonowych opadów deszczu woda pokrywała znaczne połacie terenu. Pod koniec lat 70. dyktator Korei Południowej gen. Park zaczął burzyć slumsy, aby zrobić miejsce dla dróg i dzielnic handlowych.

🇰🇷 Cheonggyecheon

Seul nie był jedynym miastem z koreańskimi dzielnicami biedoty. Koreańskie slumsy aż do późnych lat 60. istniały także w każdym większym japońskim mieście. Zwane przez Koreańczyków Zainichi (Koreańczycy w Japonii) tongne (kor. wioska) były obrazem nędzy i rozpaczy – wszędzie brud, liche, prowizoryczne rudery, odór grillowanych organów zwierzęcych, przemoc, w tym przemoc domowa typowa dla ówczesnej patriarchalnej, konfucjańskiej rodziny, spora liczba dzieci i zbieraczy złomu.

🇯🇵 Koreańska tongne w Japonii

Powszechny, zwłaszcza w koreańskiej dzielnicy w Osace był dialekt z Czedżu (W 1948 roku na wyspie Czedżu wybuchło powstanie, a w bratobójczych walkach zginęło od 15 tys. do 30 tys. wyspiarzy, 40 tys. uciekło do Japonii). Powszechnym zajęciem Koreańczyków Zainichi w okresie kolonialnym i powojennym było zbieranie odpadów. Robotnicy nosili kosze na plecach lub ciągnęli wózki, wołając „Kuzui, oharai” (Jakieś ścinki na sprzedaż?).

🇯🇵 Ikuna. Koreańska dzielnica w Osace.

Zbierali szmaty, zużyty papier, gazety i złom. Taksówkarze odmawiali wjazdu do tongne, a policjanci interwencji. Japońskim dzieciom rodzice kazali trzymać się od nich na bezpieczną odległość. Powojenne ożywienie gospodarcze Japonii aż do końca lat 60. nie miało większego wpływu na poprawę jakości życia mniejszości koreańskiej. W tongne praktykowano wielożeństwo, rodziny były niestałe, a dzieci często nie były przypisane żadnemu konkretnemu domostwu. To były niemalże autonomiczne terytoria, nad którymi kontrolę sprawowali Koreańczycy.

🇯🇵 Bazar Ameyoko przy tokijskiej stacji Ueno. Po wojnie miejsce handlu nielegalnym towarem. Czarny rynek kontrolowany był w części przez Koreańczyków.)
🇯🇵 Koreańczycy Zainichi w Japonii.

Ponad połowa z kilkuset tysięcy dorosłych Koreańczyków nie miała pracy, zajmowali się więc nielegalną produkcją alkoholu i narkotyków zwanych hiropon. Ponieważ sprzedawano je również Japończykom od czasu do czasu dochodziło do regularnych starć z japońską policją. W trakcie takich utarczek w stróżów prawa rzucano świńskimi odchodami i przebijano gwoździami koła radiowozów. Powojenna prasa japońska i rząd Japonii postrzegały Koreańczyków Zainichi jako poważne zagrożenie dla kraju, postanowiono więc wszystkie tongne zlikwidować. W wyniku planowania urbanistycznego władz japońskich koreańskie slumsy zniknęły pod koniec lat 60. ubiegłego wieku.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

🇯🇵 Rok 1949.
Japońska policja robi nalot na Kwaterę Główną Federacji Koreańczyków
🇯🇵 Koreańczycy Zainichi w Japonii
Korea Południowa

Krwawe walki na kamienie w Korei

Seokcheon – walki na kamienie

Aż do co najmniej połowy ubiegłego wieku Koreańczycy regularnie między sobą toczyli bitwy na kamienie. Seokcheon przez kilka wieków było popularną aktywnością społeczną, czasami prowadzoną w formie ekstremalnych zawodów sportowych, zwłaszcza w okresie niektórych świąt, czasami zaś w ten sposób rozładowywano napięcie i rozwiązywano konflikty klanowe w podzielonych na konkurujące obozy wioskach lub pomiędzy sąsiednimi wioskami, zwłaszcza gdy były zamieszkałe przez zwaśnione klany, np.. Kimów i Lee. W obu przypadkach walki nie były pozbawione elementu zabobonu, wierzono bowiem, że na członków zwycięskiej grupy czeka powodzenie i szczęście. Walki na kamienie toczono nawet w stolicy kraju. Ich uczestnicy często kończyli poranieni, z rozbitymi głowami, połamanymi kończynami, a nierzadko przenosili się na tamten świat.

Koreanki, fot. z ok. 1935 r.

Kobiety nie brały czynnego udziału w bójkach, jednakże zagrzewały swoich do walki, nosiły kamienie, a także głośno szydziły z tych uczestników walk, którzy postanowili zrejterować z pola bitwy przed ich zakończeniem. Gorącymi zwolennikami seokcheon było kilku koreańskich monarchów, dla których organizowano nawet specjalne zawody. W innych okresach podejmowano próby zakazania tego zwyczaju, zwłaszcza w stolicy kraju, jednakże, podobnie jak w przypadku dzisiejszych stadionowych chuliganów, młodzi mężczyźni obchodzili go organizując ustawki w wyznaczonych miejscach. Dopiero na początku XX w. udało się to japońskim okupantom Korei, którzy pragnęli złamać ducha walki w podbitym narodzie. W dalszym jednak ciągu bitwy na kamienie organizowały zwaśnione klany na prowincji. Wg koreańskich historyków w niektórych prowincjach Korei Południowej seokcheon zanikł dopiero w latach 70. ubiegłego wieku.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Wioska w pobliżu Seulu, r. 1904
Jedna z nielicznych fotografii seokcheon. Przełom XIX i XX wieku. Widać, że seokcheon cieszyło się sporą popularnością widzów.
Japonia · Korea Południowa

Historia kwitnących wiśni w Japonii i Korei

Kwitnące wiśnie w Seulu zwiastują nadejście wiosny. Kojarzą się głównie z Japonią, ale praktyka oglądania kwiatów wiśni dotarła również do Korei. Zyskała na popularności dopiero ostatnimi laty wraz z sadzeniem w Seulu japońskiej odmiany wiśni Somei-Yoshino o charakterystycznych, niemalże białych płatkach, w języku koreańskim zwanej wiśnią królewską (wangbeoj namu, 왕벚나무), oraz powszechnym dostępem do aparatów fotograficznych. Japończycy i Koreańczycy zdają się nieco odmiennie odbierać doświadczenie oglądania kwiatów wiśni (🇯🇵 hanami).

Tokio, dzielnica Sakuragoaka-cho

Kwiaty wiśni (🇯🇵 sakura) mają ścisły związek z historią, kulturą i tożsamością Japonii, symbolizują narodziny i śmierć, życie i przemijanie i są podstawowym motywem japońskiego kultu natury. Ich piękno, krótkie życie i gwałtowna śmierć symbolizowały również barwne, ale krótkie życie samurajów. Parafrazując słynne słowa prof. Barbary Engelking-Boni o odmiennym doświadczaniu zjawiska śmierci przez Polaków i Żydów, można rzec, że kwitnące drzewa wiśni dla Koreańczyków to kwestia naturalna, biologiczna, dla Japończyków zaś to metafizyka, ponadzmysłowe doświadczenie. 🙂 To tak pół-żartem, pół serio, gdyż wbrew powszechnym opiniom większość Japończyków zdaje się jednak przedkładać praktyczną część hanami nad estetykę.

Hanami w Japonii

Możliwość spędzenia czasu w wesołym towarzystwie przy smacznym posiłku (popularne są zwłaszcza kulki ryżowe dango) i alkoholu pod drzewem wiśni przyciągają tłumy do miejskich parków. Praktyka oglądania kwiatów wiśni w Japonii liczy sobie już przeszło tysiąc lat. Pierwotnie zwyczaj ten był ograniczony do dworu cesarskiego, później rozprzestrzenił się na kastę samurajów, a w okresie Edo (1603-1867) również na mieszczan i resztę społeczeństwa. W XVIII w. szogun Tokugawa Yoshimune, aby zachęcić ludzi do hanami, nakazał zasadzić drzewa wiśni w kilku miejscach w stolicy kraju. W ich cieniu mieszkańcy Edo (dzisiejsze Tokio) jedli lunch i pili sake.

Hanami w Seulu

Czy drzewo wiśni może również być przedmiotem sporu pomiędzy Japonią a Koreą? Dlaczego nie? Jeden więcej w całej gamie sporów pomiędzy tymi krajami niewiele zmieni. Odmiana wiśni Somei-Yoshimo powstała w XIX w. w Japonii w wyniku hybrydyzacji dwóch gatunków tych drzew – Oshima oraz Edo Higan. Koreańscy dendrolodzy utrzymują jednak, że odmiana Yoshino (jeju beoj namu) została w roku 1908 przywieziona do Japonii z wyspy Czedżu przez francuskiego księdza i botanika Emila Josepha Taqueta mieszkającego w Seogwipo, drugiej co do wielkości miejscowości na Czedżu.

Ksiądz botanik Émile Joseph Taquet

Najnowsze badania Japońskiego Instytutu Badań Leśnych z 2016 r. wskazują jednak, że Somei-Yoshimo jest krzyżówką Edo Higan i wiśni z wyspy Izu Oshima, która nie występuje na Czedżu. By sprawę skomplikować jeszcze bardziej, w roku 1963 Koreańczycy, którzy byli przekonani, że japońskie Somei-Yoshino i drzewo wiśni z wyspy Czedżu zwane wtedy sakura namu (🇰🇷 namu, drzewo) to jeden i ten sam gatunek, nadali im jedną nazwę – wangbeoj namu (wiśnia królewska). Dziś oba więc gatunki mają w Korei tę samą nazwę, z tym że Somei-Yoshimo występuje powszechnie, podczas gdy wangbeoj namu z wyspy Czedżu, dawne sakura namu jest gatunkiem zagrożonym. Na Czedżu pozostało mniej niż 200 drzew.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Wyspa Czedżu (Jeju)
Korea Południowa

Tragiczne losy koreańskich dzieci lidera apokaliptycznej sekty Świątynia Ludu Jima Jonesa.

Jim Jones

18 listopada 1978 roku na polecenie paranoicznego lidera sekty Świątynia Ludu Jima Jonesa ponad 900 dorosłych i dzieci popełniło w Jonestown w Gujanie wymuszone samobójstwo lub zostało wbrew ich woli otrutych. Pośród nich znalazło się jedno z trójki adoptowanych koreańskich dzieci Jonesa i jego żony Marceline Mae. 18-letni Lew Eric Jones urodził się w Korei Południowej jako Pac Chi Oak, a do Gujany ze Stanów Zjednoczonych przyjechał półtora roku wcześniej wraz ze swoja żoną Terry. W Jonestown przyszedł na świat ich syn Chaeoke, który zginął tego samego dnia z rodzicami.

Lew Eric Jones stoi za ojcem
Lew Eric i Terry wraz z synem Chaeoke

Pierwsza z koreańskich córek Jonesa, Stephanie, lat 5 (🇰🇷 Yun Sun Soon), zginęła w tajemniczym wypadku samochodowym w maju roku 1959. Została przez Jonesów zaadoptowana zaledwie pół roku wcześniej. Wraz z nią w samochodzie było 5 innych członków sekty, Czołowe zderzenie przeżył jedynie 10-letni Mark, syn jednej z ofiar. Szóstą ofiarą był pasażer drugiego samochodu. Do dziś nie wiadomo, dlaczego Jones zdecydował się wysłać w powrotną drogę do domu zaledwie 5-letnią Stephanie bez jej rodziców.

Stephanie (druga od lewej)

W aktach policyjnych znajdują się silne poszlaki, wskazujące na to, że wypadek samochodowy, w którym zginęła Stephanie, był zaledwie jednym z wielu tajemniczych incydentów, które od czasu do czasu, aż do tragedii w Jonestown, wstrząsały sektą. Ginęli w nich ludzie niewygodni dla Jonesa. Przypuszcza się, że obecność Stephanie w pojeździe miała służyć jako przykrywka odwracająca uwagę od lidera sekty jako sprawcy wypadku. Krótko przed tragedią Jones miał rzekomą wizję, w której widział śmierć kilku ludzi. Spełnienie się proroctwa ugruntowało jego pozycję opiekuna i jasnowidza w oczach członków swojego zboru.

Fotografia z wypadku, w którym źycie straciła Stephanie

Więcej szczęścia miała adoptowana w roku 1959 Suzanne (🇰🇷 Eun Ok Kyung), która po poślubieniu innego członka Świątyni Ludu opuściła sektę pięć lat przed tragedią w Jonestown i otwarcie krytykowała działania i poglądy swojego adoptowanego ojca. Po ich ucieczce Jones nazywał ją często „cholerną, do niczego córką” (My goddamned, no good for nothing daughter). Zmarła w roku 2006 na nowotwór jelita grubego.

Jonestown po tragedii. Amerykańscy żołnierze składają ciała zmarłych członków sekty do trumien.

W latach 50. i 60. Jones często namawiał członków swojej społeczności, żeby adoptowali niechciane w Korei sieroty, które po wojnie koreańskiej liczone były w dziesiątkach tysięcy. W tamtym momencie wydawało się, że Jonesa cechowała wyjątkowa troska, wrażliwość społeczna i szlachetność, jego chwalebną postawę opisywała lokalna prasa, ale nikt wtedy jeszcze nie domyślał się, że ten były sprzedawca małpek był niebezpiecznym manipulatorem i psychopatycznym mordercą.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Prasa początkowo sprzyjała działalności Jonesa
Suzanne Jones / Eun Ok Kyung
Jim Jones
Korea Południowa

Pierwszy samochód w Korei, geomancja i zamach na Królową Min

Ford Model A, 1903 r.

Pierwszym samochodem, który kiedykolwiek poruszał się po drogach Korei był prawdopodobnie Ford Model A króla Gojonga. Prawdopodobnie, gdyż do dziś wśród historyków toczy się na ten temat dyskusja. Sprowadzony został do Korei przez amerykańskiego Ministra Stanu Horacego Newtona Allena w roku 1903, ale zaledwie rok później zaginął w tajemniczych okolicznościach, co utrudnia udzielenie jednoznacznej odpowiedzi, jakiej faktycznie był marki. Ponieważ w owym czasie nikt w Korei nie potrafił prowadzić samochodów, zatrudniono japońskiego kierowcę.

Król Gojong, od roku 1897 cesarz Gwangmu

Nie miał on jednak zbyt wiele pracy, gdyż ostatni król Korei rzadko z pojazdu korzystał. Uważano, że hałaśliwy dźwięk silnika umniejsza godność monarchy oraz ma negatywny wpływ na jego feng shui. Z tego samego zresztą powodu zamknięto pierwszą, małą elektrownię na terenie Pałacu Deoksugung w Seulu. Król kazał ją zbudować z obawy o swoje życie. Kilka lat wcześniej grupa japońskich skrytobójców zamordowała w Pałacu Gyeongbokgung jego żonę, Królową Min, a jej ciało spalili. Ponieważ nie byli pewni, która ze znajdujących się w pomieszczeniu kobiet jest królową, zamordowali również kilka dam dworu.

Japońscy asasyni w pałacu Gyeongbokgung

Zrozpaczony Gojong przeniósł się do oddalonego o jakiś kilometr od swojej siedziby Pałacu Deoksugung. Była to najdłuższa podróż jego życia, gdyż pokonanie tego krótkiego odcinka drogi zajęło mu ponad rok czasu. Po opuszczeniu Gyeongbokgung król zmuszony był ukryć się przed Japończykami w rosyjskim poselstwie strzeżonym przez 100 żołnierzy i dopiero po roku dotarł do Deoksugung. Pałac wciąż był oświetlany pochodniami, a król w nocy ze strachu nie potrafił zmrużyć oka.

Pałac Deoksugung

Postanowił więc zelektryfikować swoją starą/nową siedzibę. Po uruchomieniu elektrowni okazało się jednak, że generuje ona sporo hałasu, który, jak obawiali się jego poddani, zakłóci harmonię miejsca i źle wpłynie na przyszłość państwa. Postanowiono więc powrócić do oświetlania pałacu światłem ognia. Tak czy owak, na kolejny królewski pojazd Korea musiała czekać aż 7 lat. W roku 1910 lub 1911 sprowadzono do Korei nową limuzynę, tym razem amerykańskiego Cadillaca, a 2 lata później dołączył do niego brytyjski Daimler. Król Gojong aka cesarz Gwangmu był już wtedy na przymusowej emeryturze, a z pojazdów, zapewne sporadycznie, korzystali osadzeni przez Japończyków w areszcie domowym na terenie kompleksu pałacowego Changdeokgung ostatni cesarz Korei Sunjong oraz jego małżonka cesarzowa Sunjeong-hyo.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

Sunjong – nieco już dziś zapomniany drugi, ostatni cesarz Korei i zarazem ostatni monarcha kraju
Królowa Min / cesarzowa Myeongseong (tytuł nadany pośmiertnie) – ostatnia królowa Korei
Cesarskiego Daimlera można obejrzeć w National Palace Museum of Korea na terenie Pałacu Gyeongbokgung
Korea Południowa

Tygrysy w Korei

Le Petit Journal

Paryski dziennik Le Petit Journal z 12 grudnia 1909 r. informował Paryżan, że tygrysy ludojady masowo atakują ludność w Joseon (historyczna nazwa Korei).
Koreańscy badacze nie potrafią z całą pewnością stwierdzić kiedy tygrysy zniknęły z południowokoreańskich lasów i gór. Oficjalne zapisy ujawniają, że po raz ostatni tygrys na terenie dzisiejszej Korei Południowej został upolowany w r. 1922. Z materiałów Generalnego Gubernatorstwa Korei (rząd japoński w okupowanej Korei Joseon) wynika, że w latach 1910-1945 zastrzelono 97 tygrysów i 624 lamparty. Wg Koreańczyków było ich dwa razy więcej.

Polowanie na tygrysy w Korei

Te wielkie koty zamieszkiwały cały Półwysep Koreański jeszcze ok. 1900 r., a ostatni raz na Południu widziane były w 1942 r. Ponieważ świetnie radzą sobie w wodzie, spotykane były również na wyspach wokół całego półwyspu. Liczba tych ssaków na Półwyspie Koreańskim musiała być niemała, skoro wg zachowanych dokumentów w samym tylko 1734 r. 140 osób straciło życie w wyniku ich ataków, a w 1752 r. tygrysy były widziane nie tylko w stolicy kraju, Seulu (pomimo otaczających miasto murów), ale nawet na terenach królewskiego pałacu Gyeongbokgung.

Rok 1917. Japoński myśliwy Y. Yamamoto z dwoma upolowanymi tygrysami


Ponieważ tygrysy i lamparty wyrządzały wiele szkód na farmach, specjalny oddział zawodowych żołnierzy zajmował się polowaniem na nie. W roku 1485 liczył on 440 żołnierzy. Liczba tygrysów zaczęła spadać już w XVIII wieki z powodu zorganizowanych kampanii eksterminacyjnych zarządzonych przez rząd Joseon. Zapisy z tamtych czasów regularnie chwalą się dziesiątkami, a nawet setką tygrysów zabitych w trakcie jednego tylko polowania. Liderzy wiosek za zabicie tygrysa mogli liczyć na specjalne przywileje. Polowano na nie również dla cennej skóry.

Brytyjski myśliwy z ustrzelonym w Korei tygrysem

Słynny chiński pisarz Lu Xun (1881-1936), ojciec współczesnej literatury chińskiej, pisał, że kiedy spotkał Koreańczyka, zawsze mógł liczyć na jakąś ciekawą historię o tygrysach ludojadach. Korea jest krajem o wielu nazwach i przydomkach. Jedną z mniej znanych było „Hodam-guk” (Kraina Wielu Opowieści o Tygrysach). Te drapieżniki przerażały mieszkańców Joseon, ale opowieści o nich, jak dreszczowce współczesnych ludzi, również ich fascynowały.
Okupacja japońska przypieczętowała ich los. Generalny Gubernator nakazał ludności cywilnej i wojsku nie szczędzić wysiłków w polowaniu na „szkodniki”, takie jak tygrysy, lamparty, rysie, wilki i dziki. Dziś w Korei o ich wyginięcie oskarża się głównie Japończyków.

Dalekowschodnie Refleksje znajdziesz również na Patronite, YouTube oraz X (d. Twitterze)

📷 Japończyk z ustrzelonym koreańskim tygrysem
Korea Północna

Incydent z USS Pueblo

Schwytana w roku 1968 przez Koreę Północną załoga USS Pueblo na wykonanych przez komunistów propagandowych zdjęciach pokazuje nieświadomym znaczenia tego gestu Koreańczykom środkowy palec. 23 stycznia w trakcie wykonywania misji wywiadowczej u wybrzeży Korei Północnej amerykański okręt wraz załogą został przechwycony przez siły północnokoreańskie.

Zginął jeden z Amerykanów, a 82 członków załogi dostało się do niewoli. Wszyscy zostali przetransportowani do stolicy kraju i osadzeni w nieoświetlonych i nieogrzewanych pomieszczeniach. Koreańczycy nie szczędzili wysiłków, aby poniżyć jeńców, którzy przez 11 miesięcy byli bici, torturowani, pozbawiani snu i karmieni podłej jakości strawą. Zmuszano ich do oglądania propagandowych filmów, podpisywania fałszywych zeznań i pisania listów (przemycali w nich ukryte informacje) do rodzin, w których deklarowali swoje poparcie dla Korei Północnej. W celach propagandowych amerykańską załogę fotografowano i filmowano, a materiał szedł w świat.

Zmarły w 2022 roku Rizalino Lastrella Aluague (lewy dolny narożnik) był Amerykaninem filipińskiego pochodzenia

Komuniści zrozumieli, że są przez marynarzy wyszydzani i wyśmiewani kiedy tygodnik Time opublikował jedno ze zdjęć i opisał obsceniczne gesty wykonywane przez Amerykanów. Wściekli Koreańczycy przez tydzień fizycznie i psychicznie znęcali się nad jeńcami. 23 grudnia amerykański rząd zgodził się podpisać oświadczenie, w którym „przyznaje”, że USS Pueblo w trakcie styczniowego incydentu znajdował się na wodach terytorialnych Korei Północnej i marynarze mogli w końcu przez „Most Bez Powrotu” (The Bridge of No Return) przejść na stronę południowokoreańską. Okręt pozostaje w rękach północnokoreańskiego rządu.

Amerykanie przygotowują się do przejścia przez „Most Bez Powrotu”