Japonia

Japonizm w sztuce europejskiej

Wraz z otwarciem się Japonii (wymuszonym przez Stany Zjednoczone po jej ponad 200-letniej izolacji) w 1853 roku na świat zewnętrzny, do Europy zaczęły napływać wytwory artystyczne tamtejszych mistrzów ukiyo-e (malarstwo i drzeworyt japoński), oraz japońskie wyroby rzemieślnicze (meble, wachlarze, naczynia, parasole itp.) zapoczątkowując wśród Europejczyków modę na japońską kulturę i sztukę.

Vincent van Gogh, Portret „ojca” Tanguy, 1887

Wytwory japońskiej sztuki pojawiły się na światowych wystawach w Londynie, Wiedniu, a zwłaszcza Paryżu, gdzie w r. 1862 otwarto pierwszy sklep z „japońszczyzną”. Fascynacji sztuką japońską nie ukrywali najwybitniejsi przedstawiciele impresjonizmu i postimpresjonizmu, m.in. Claude Monet, Edouard Manet, Vincent van Gogh, Edgar Degas, Henri Lautrec, Camille Pissarro, Auguste Renoir, co nie pozostało bez wpływu na ich malarstwo (japonizm).

Portret Emila Zoli Maneta, 1868

Europejska fascynacja kulturą i sztuką Kraju Kwitnącej Wiśni na ziemie polskie dotarła z kilkunastoletnim opóźnieniem. Podczas pobytu w Paryżu ze sztuką japońską i japonizmem zetknęli się Olga Boznańska, Stanisław Wyspiański, Wojciech Weiss, Józef Mehoffer, oraz Feliks „Manggha” Jasieński, kolekcjoner sztuki i propagator japońskiej kultury na ziemiach polskich.

Olga Boznańska, Kobieta (autoportret?) z parasolką, 1882

Sztukę Kraju Wschodzącego Słońca docenił również akwarelista Julian Fałat, który w roku 1886 w trakcie podróży dookoła świata zahaczył o Japonię.

Nowy nurt w sztuce nie od razu przypadł do gustu mieszkańcom Warszawy, którzy potrzebowali trochę czasu by oswoić się z japonizmem i grafiką japońską. Niestrudzony Jasieński kontynuował swoją misję w Krakowie, gdzie na początku XX w. znalazł grono entuzjastów sztuki japońskiej. W tym czasie już jednak jej wpływy w Europie Zachodniej znacząco maleją.

Anna Bilińska-Bohdanowicz, Kobieta w kimonie z japońską parasolką, 1888

Dodaj komentarz